352 total views
Pabahay
Maraming Pilipino ang nagsasabi na wala silang pagmamay-aring lupa, kahit pa nga lupa sa paso. Kapanalig, ito nga ang reklamo ng marami sa atin dahil ang pabahay sa ating bansa ay tila “impossible dream.”
Ang isyung ito ay mas masidhi sa mga urban areas ng bansa kung saan mabilis na tumataas ang populasyon. Ayon sa “Developing a National Informal Settlements Upgrading Strategy for the Philippines” isang pagsusuri ukol informal settlements sa bansa noong 2014, ang ating bansa ang isa sa mga pinakamabilis sa Asya pagdating sa urbanisasyon. Maliban sa Metro Manila, may lima pang lungsod sa bansa na may populasyon na umaabot sa 750,000. Ito ay Cebu na may 2.3 million ang populasyon; Davao na may dalawang milyon; Cagayan de Oro, na may 1.1 million; Angeles City na may .97 million; at Metro Iloilo-Guimaras, na may 0.79 million. Ayon sa pagsusuri, 80% ng ating GDP ay mula sa mga lugar na ito.
Sa gitna na malaking kontribusyon na ito, lantaran din naman ang pagdami ng mga informal settlements o homelessness.Sinasabing nasa mga 1.5 million o 15% ng ating urban population ay informal settlers.
Bakit nga ba, kapanalig, mataas ang bilang ng informal settlements sa ating mga urban areas?
Isa sa pinakamalaking rason dito ay kahirapan. Marami ang pumipiling tumira sa mga informal settlements dahil malapit ito sa trabaho. Menos gastos kapanalig, sa pamasahe at miski baon. Pangalawa, libre ang pagtira sa mga informal settlements. Sa ganitong paraan, napapahaba ng mga informal settlers ang kanilang pisi.
Isa ring mahalagang rason kung bakit dumarami ang informal settlements ay ang kawalan ng maayos na urban planning. Ang ating mga syudad ay hindi naging handa sa influx ng mga migrants at pagtaas ng populasyon. Ang espasyo para sa mga tirahan ay nailalaan lamang sa mga may kaya. Kaya nga hindi nakakapagtaka kung bakit sa pagitan at sulok ng mga magagarang subdibisyon ay laging may nakasuksok na informal settlements. Ito ay ebidensya na hindi abot kaya ang presyo ng pabahay, kaya’t kung ano mang maabot na lupa, titirikan na lamang ng barong barong.
Ang pagtanggi ng maraming mga informal settlers sa paglisan ng kanilang tahanan kapag sila ay pinapa-alis ay hindi pagmamalaki. Kapanalig, kadalasan ang pagtanggi na ito ay nangangahulugan ng survival. Marami sa mga informal settlers ay lubhang mahirap at walang access sa mga batayang serbisyo pati na rin sa kapital, social security, social networks o makakapitan, pati na rin kaligtasan mula sa mga panganib na kaakibat sa pagtira sa mga danger-prone areas. Sa mga urban centers kung saan mabilis ang buhay, ang eviction ay magdudulot pa ng sukdulang kahirapan.
Kapanalig, ang dami ng mga paraan upang maiayos ang ating mga informal settlements. Una maaring gawin ang slum upgrading kung saan inaayos ang disensyo at anyo ng mga slum areas. Maari ring masubukan ang in-site o near-site relocation. Ang mga ito ay mga lohikal na hakbang. Ang pagpapalayas kasi ng mga slum settlers ay hindi nakakatulong sa mga maralita. Ang eviction sa kanila na walang maayoos na pabahay ay magdudulot lamang ng siklo ng panibagong urban settlements. Alalahanin natin kaya sila nakatira doon ay para survival. Hindi ito malayang pagpili. Ito ay resulta ng “no choice” bunsod ng kahirapan.
Ang Octogesima Adveniens ni Pope Paul VI ay nagsabi na ang pinakamahina sa atin ang siyang nakatira sa mga “dehumanizing living conditions.” Ito ay nakapanliliit ng pagkato at makasasama sa pamilya. Kahit sinong tao ay hindi ito pipiliin kung meron lamang silang kalayaan pumili.
Ang pabahay ay hindi kayang makamtan ng maralita, lalo pa’t mahal ang access dito, kahit pa upa man lang. Ang estado ay malaki ang responsibilidad ukol dito. Kaya nga’t panawagan ng panlipunang tuto ng Simbahan: It is the grave duty of those responsible to strive to control this process and to give it direction. Sana’y madinig na ito ng mga kinauukulan upang sila ay kumilos na para sa pabahay para sa lahat.
