Veritas PH

The WORD. The TRUTH.

POLITICAL NEWS

Walong taon matapos kay Kian: Cardinal David muling nanawagan laban sa War on Drugs

 382 total views

Walong taon matapos ang pagpaslang kay Kian delos Santos, muling binalikan ni Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David ang madilim na yugto ng War on Drugs nakumitil sa libo-libong buhay at nag-iwan ng malalim na sugat sa sambayanan.

Ibinahagi ni Cardinal David na sa harap ng San Roque Cathedral sa Caloocan City ay naglagay siya ng isang itim na panandang-bato bilang paggunita kay Kian, ang 17-anyos na biktima ng extrajudicial killing noong Agosto 16, 2017—araw ng kapistahan ng patron ng diyosesis.

“In front of the San Roque Cathedral in Caloocan City, I installed a black stone marker in memory of Kian De los Santos eight years ago now, at the height of the deadly ‘drug war’ of the previous administration that claimed the lives of more than a thousand in just our diocese. It was a brutal episode in our history that left many wives widowed and many children orphaned,” pahayag ni Cardinal David.

Ayon sa nakaukit sa pananda, si Kian ay isa lamang sa 81 kataong napatay sa loob ng apat na araw sa Metro Manila noong Agosto 2017. Dagdag pa ng Cardinal, libo-libo na ang naging biktima ng marahas na kampanya kontra ilegal na droga—isang pamamaraang mariing tinututulan ng Simbahan.

Higit pa sa paggunita, iginiit ni Cardinal David na ang panandang-bato ay hindi lamang alaala ni Kian, kundi simbolo ng lahat ng biktima ng War on Drugs—mga pinaslang, mga naulila, at mga pamilyang naiwan sa matinding pagdadalamhati.

Hinimok din ng Cardinal ang pamahalaan at lipunan na tuluyang talikuran ang karahasan at sa halip ay itaguyod ang pagpapagaling, rehabilitasyon, at tunay na katarungan, lalo na para sa mga biktima ng pagkalulong sa droga.

“May this marker serve as a memorial to the lives that were taken, to the wives who were widowed, and to the children who were orphaned. May God stir the conscience of those in power so that the killings may finally stop, the healing of our fellow citizens who are victims of drug addiction may begin, and true justice may be attained for all,” dagdag pa ni Cardinal David.

Para kay Cardinal David, ang alaala ni Kian delos Santos ay patuloy na paalala na ang tunay na kapayapaan ay hindi kailanman makakamit sa pamamagitan ng dugo at takot, kundi sa paggalang sa buhay, pananagutan, at malasakit sa kapwa.

Cardinal David umapela sa mambabatas at ehekutibo na tuluyang talikuran ang pork barrel sa 2026 budget

 2,922 total views

Nanawagan si Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David sa mga mambabatas at sa ehekutibo na tuluyang talikuran ang lahat ng anyo ng pork barrel at mga sistemang patuloy na sumisira sa tiwala ng publiko.

Ito ang naging sentro ng mensahe at panawagan ng Cardinal sa bisperas ng pinal na pagsusumite ng panukalang pambansang badyet para sa taong 2026.

Sa kanyang pahayag sa official Facebook page na may pamagat na “A Final Appeal on the Eve of the 2026 Budget,” sinabi ni Cardinal David na ramdam ng maraming mamamayan ang matinding pagkadismaya sa patuloy na pag-iral ng mga budgetary practices na nagbibigay ng labis na kapangyarihan at discretion sa mga mambabatas—lalo na sa pamamahagi ng ayuda, district-specific projects, at malalaking pondong kulang sa malinaw na paliwanag at kadalasang nauuwi sa katiwalian.

“I wish to speak with respect and good will to our legislators—and to all who bear responsibility for the public trust. Many citizens feel deep disappointment and concern over the persistence of budgetary practices that place legislators at the center of assistance programs for indigents, district-specific projects, and large standby funds whose eventual use remains opaque. Whatever names we give these items, they have long been associated with discretion, political mediation, and vulnerability to abuse,” pahayag ni Cardinal David.

Binigyang-diin ng Cardinal na lalong nagiging mahirap tanggapin ang mga nakagawiang kalakaran sa gitna ng mga eskandalo kaugnay ng 2025 budget, kung saan may mga alegasyon ng katiwalian na hanggang ngayon ay hindi pa ganap na napapanagot ang mga sangkot.

Giit ni Cardinal David, ang tulong para sa mahihirap ay dapat dumaan sa matitibay, malinaw, at rules-based na mga institusyon ng pamahalaan, at hindi sa mga sistemang nagiging daan ng patronage politics.

“But assistance to the poor should be delivered through strong, rules-based public institutions, not through arrangements that risk turning human need into political leverage. Development across regions should be secured by sound national policies, not by discretionary allocations that are structurally prone to patronage and corruption. Even where some officials act with integrity, the system itself remains fragile—and recent scandals have laid bare just how costly that fragility can be,” dagdag pa ng Cardinal.

Nanawagan din si Cardinal David sa Pangulo na ganap na gamitin ang kapangyarihan ng ehekutibo bilang panangga laban sa katiwalian, partikular sa maingat at responsableg paggamit ng “For Later Release” o FLR classification sa mga budget item na may mataas na panganib ng pang-aabuso.

“With the assistance of the implementing agencies under his authority, he can identify budget items most vulnerable to abuse and irregularities and ensure that they are not made easy to implement. The classification of certain items as ‘For Later Release (FLR)’ exists precisely for this purpose: to withhold release until readiness, validation, and strict compliance with clear conditions are established,” ayon pa kay Cardinal David.

Hinimok din ng Cardinal ang civil society na ipagpatuloy ang pagbabantay at pagsusulong ng pananagutan sa ilalim ng tamang proseso ng batas, kabilang na ang pagdulog sa Korte Suprema kung kinakailangan, upang linawin at kuwestiyunin ang mga paraan ng ilang mambabatas sa muling pagbuhay ng pork barrel sa iba’t ibang anyo.

Nilinaw naman ni Cardinal David na ang kanyang panawagan sa mga mambabatas ay hindi isang pagkondena, kundi isang taos-pusong panawagan para sa kinakailangang pagbabago.

“This is a humble appeal, not a condemnation. A call to good will, not a denial of complexity. But it is also a firm plea for renunciation—of pork in all its reinvented forms—and for a renewed focus on what legislators can do best: enact laws that strengthen institutions, ensure transparency, and guarantee a more just and equitable distribution of progress and development for all,” paliwanag ng Cardinal.

Ayon kay Cardinal David, ang sambayanang Pilipino—lalo na ang mga mahihirap—ay karapat-dapat sa isang pambansang badyet na nagtataguyod ng tiwala ng publiko, at hindi muling sumisira rito.

Bicam conference, babantayan ni Cardinal David

 99,107 total views

Tiniyak ni Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David ang pagbabantay sa pagdinig para sa pambansang pondo ng bansa sa susunod ng taon.

Sa panibagong pahayag ng Cardinal sa kanyang official Facebook page ay ibinahagi ni Cardinal David ang pagbabantay sa mga tinukoy nitong ‘red flags’ sa mga iregularidad sa panukalang badyet ng Department of Public Works and Highways (DPWH) na dapat malinaw na maipaliwanag sa taumbayan.

Kabilang sa mga tinukoy ng Cardinal ang mga proyektong naiulat ng natapos na noong 2023 ngunit muling lumilitaw sa kasalukuyang panukalang pondo; ang labis na mataas na presyo ng ilang highway project na umaabot sa ₱150-milyon kada kilometro; ang paulit-ulit na paggamit ng ‘rounded figures’; at ang magkakahawig o halos magkakaparehong deskripsyon ng mga proyekto sa iba’t ibang distrito.

Giit ni Cardinal David, hindi maaaring ipagwalang-bahala ang mga ito bilang simpleng accounting issues sa halip ay dapat ganap na maipaliwanag sa taumbayan.

“We are watching you. Please explain to us, fully and transparently: Why projects reportedly completed in 2023 appear to be reappearing in the budget; How a highway project can cost ₱150 million per kilometer; Why so many budget items come in neatly rounded figures; Why identical or near-identical project descriptions are repeated across districts. These are not accounting quirks. These are red flags.” Bahagi ng pahayag ni Cardinal David.

Ayon sa Cardinal, bagamat maaaring nainihanda na ang badyet o pondo bago pa man maupo ang bagong kalihim ng DPWH, iginiit ni Cardinal David na hindi na sapat ang panawagang magtiwala na lamang lalo na sa matapos ang halos isang dekada kung saan lumabas na tinatayang mahigit isang trilyong piso na ang nawala sa mga anomalya kaugnay ng flood control projects sa bansa.

Paliwanag ng Cardinal dapat na mapanagot at tuluyang matanggal sa kapangyarihan ang lahat ng mga itinuturong sangkot sa katiwalian sa kaban ng bayan na magpahanggang sa ngayon ay nananatili pa rin sa kapangyarihan.

“We understand that this DPWH budget may have been prepared before the new Secretary assumed office. But after more than a trillion pesos lost to DPWH flood-control corruption over nearly a decade, the public cannot be asked to simply trust again—especially when many alleged perpetrators, enablers, and major beneficiaries remain in power, uncharged, with time working in their favor.” Dagdag pa ni Cardinal David.

Paalala ni Cardinal David, ang pondo ng bayan ay nagmumula sa pawis at buwis ng mamamayan na pinaghihirapan ng lahat kaya naman hindi ito dapat na mawaldas o ibulsa lamang ng mga tiwaling opisyal.

Sa huli, muling binigyang diin ng Cardinal na ang tiwala ng publiko ay hindi basta hinihingi kundi pinatutunayan, sa pamamagitan ng pagiging tapat at paglilingkod para sa tunay na kabutihan ng taumbayan.

“Let us be clear: One trillion pesos is one thousand billions. One billion pesos is one thousand millions. Transparency now is not optional. Public trust must be earned—again.” Ayon pa kay Cardinal David.

8.1-bilyong pisong budget ng NTF-ELCAC, binatikos ng Caritas Philippines

 99,805 total views

Muling nagpahayag ng paninindigan ang Catholic Bishops’ Conference of the Philippines – Episcopal Commission on Social Action, Justice and Peace (ECSA-JP) at Caritas Philippines para sa tunay na kapayapaan, kaunlaran, at paggalang sa dignidad ng bawat Pilipino.

Ito ang bahagi ng mensahe ng humanitarian, development and advocacy arm ng CBCP sa bagong pastoral letter kaugnay sa panukalang ₱8.1 bilyong badyet para sa National Task Force to End Local Communist Armed Conflict o NTF-ELCAC.

Ayon kay Caritas Philippines President San Carlos Bishop Gerardo Alminaza, mahalagang isulong ang tunay na kapayapaan, kaunlaran, at paggalang sa dignidad ng bawat Pilipino lalo na para sa mga dukha, mahihina, at mga pamayanang patuloy na nakararanas ng sigalot.

Sa gitna ng kakapusan ng pondo ng bayan at patuloy na paglaganap ng kahirapan, iginiit ng Caritas Philippines na nararapat suriing mabuti ang panukalang alokasyon, lalo’t inilalarawan ito bilang gantimpala sa mga lokal na pamahalaan at barangay na idineklarang cleared ng insurgency.

“Caritas Philippines and ECSA-JP stand with communities in their struggle not only for assistance, but for dignity; not only for projects, but for justice; not only for temporary calm, but for a peace that is rooted, inclusive, and lasting.” Bahagi ng pahayag ni Bishop Alminaza.

Binigyang-diin ng Simbahan na ang kapayapaan ay hindi gantimpala o pabor na ipinagkakaloob, kundi bunga ng katarungan.

Bagamat kinikilala ng Simbahan ang hangarin ng pamahalaan na maghatid ng kaunlaran sa mga apektadong lugar, iginiit nito na hindi sapat ang mabuting layunin kung ang paraan ay sumisira sa katarungan, dignidad ng tao, at demokratikong partisipasyon.

Nanawagan ang Simbahan sa pamahalaan na ituon ang pondo at mga programa sa mga hakbang na tunay na nagtataguyod ng katarungan, partisipasyon ng mamamayan, at inklusibong kaunlaran—bilang pundasyon ng isang makatarungan at pangmatagalang kapayapaan.

 

Patagong pork barrel sa 2026 national budget, binatikos ni Cardinal David

 51,816 total views

Nagbabala si Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David laban sa patagong pagbabalik ng pork barrel sa pambansang budget sa pamamagitan ng tinatawag na ‘allocables’ sa Department of Public Works and Highways (DPWH).

Sa isang pahayag sa kanyang official Facebook page ay sinabi ni Cardinal David na sinikap niyang unawain kung ano ang ‘allocables’ at kung bakit tila nagkakandarapa rito ang ilang mambabatas.
Ayon sa Cardinal, bagamat sa unang tingin ay teknikal lamang ang nasabing termino ngunit dito umano madalas na naitatago ang katiwalian.

“Sinikap kong intindihin kung ano ba talaga ang tinatawag na “allocables” sa DPWH budget, at kung bakit parang nagkakandarapa rito ang mga pulitiko. Sa unang tingin, parang teknikal lang—parang walang masama. Pero doon pala madalas naitatago ang kalokohan.” Bahagi ng pahayag ni Cardinal David.

Pagbabahagi ni Cardinal David, saka pa lamang pinipili o inaayos ng mga mambabatas kung anong proyekto ang popondohan at ipagagawa sa DPWH na malinaw na indikasyon na ang discretionary power kung saan naitatago na sa simula pa lamang ng proseso ng paggamit sa pondo ng bayan.

“Sa madaling sabi, ang “allocables” ay nakalaang lump sum kada distrito, nakasingit na sa budget kahit wala pang malinaw na proyekto. Kaya pala pag lumitaw sa NEP, rounded figures na madalas pare-pareho ang halaga. Pagkatapos, saka pa lang pipiliin o aayusin ng mga mambabatas kung anong proyekto ang gusto nilang pondohan at ipagawa sa DPWH. Ibig sabihin, hindi na ipinapasok ang pork pagkatapos maipasa ang budget—nandiyan na agad sa umpisa pa lang. Pareho pa rin ang karneng baboy, mas maayos lang ang packaging.” Dagdag pa ni Cardinal David.

Binigyang-diin ni Cardinal David na dito nagiging mapanganib ang sistema dahil kapag ang kapangyarihang magpasya ay naitago na sa umpisa pa lamang ay nawawala ang pananagutan sa dulo.
Giit ng Cardinal, sadyang nakadidismaya na ang pork barrel ay hindi naman talaga nawala kahit pa idineklara na itong labag sa Konstitusyon ng Korte Suprema.

Pinangangambahan rin ni Cardinal David na kung hindi maisingit sa sinasabing ‘allocables’ ay maaari pa itong ipadaan sa tinatawag na unprogrammed appropriations, na isa pang usapin na lalo pang dapat pagtuunan ng masusing pagbabantay ng taumbayan.

“Diyan nagiging delikado. Kapag nakatago na ang discretion sa umpisa, nawawala ang pananagutan sa dulo. Ang pork barrel na hindi madaling makita, usisain, o i-audit ay hindi pala nawala; nariyan pa rin, kahit dineklara nang unconstitutional ng Korte Suprema. Binihisan lang at binigyan ng teknikal na pangalan—“ALLOCABLES.” At pag hindi naisingit sa allocables, pwede pang ihabol sa UNPROGRAMMED APPROPRIATIONS. Ibang kuwento pa iyon. Heto ang time na dapat sabihin sa mga mambabatas: Tama na ang kalokohan, parang awa nyo na sa bayan.” Ayon pa kay Cardinal David.

Ang pahayag ni Cardinal David ay bahagi ng patuloy na panawagan ng Simbahan para sa tunay na transparency, pananagutan, at makataong pamamahala, lalo na sa paggamit ng pondong nagmumula sa buwis ng mamamayan.

Obispo ng Diocese of Masbate, sumakabilang buhay na

 68,077 total views

Pumanaw na sa edad na 65-taong gulang ang Obispo ng Diyosesis ng Masbate na si Bishop Jose Salmorin Bantolo.

Sa isinapublikong opisyal na anunsyo ng Diyosesis ng Masbate, pumanaw si Bishop Bantolo noong Sabado – December 13, 2025 pasado alas-10:36 ng gabi.

Nagluluksa ang Simbahan sa pagpanaw ng Obispo na inialay ang kanyang buhay sa tapat at mapagkalingang paglilingkod sa bayan ng Diyos, lalo na sa mga pamayanang nasa isla at mga liblib na lugar ng Masbate kung saan siya nagsilbing punong pastol ng diyosesis sa loob ng 14-na-taon.

Si Bishop Bantolo ay naordinahan bilang pari noong April 21, 1986.

Sa loob ng halos 4 na dekada ng kanyang pagpapari, nagsilbi si Bishop Bantolo sa iba’t ibang tungkulin bilang parish priest, rector ng seminaryo, diocesan administrator, bago italaga bilang Obispo ng Masbate noong September 11, 2011.

Sa loob ng 14 na taon ng kanyang pagiging Obispo ng Diyosesis ng Masbate ay pinangunahan niya ang lokal na Simbahan nang may kababaang-loob, sipag, at malasakit sa bawat isa.

“It is with deep sorrow that the Roman Catholic Diocese of Masbate announces the passing of the MOST REVEREND JOSE SALMORIN BANTOLO D.D., Bishop of Masbate. Bishop Bantolo was called to eternal rest on December 13, 2025 at around 10:36 pm at the age of 65. He served the faithful of the Diocese of Masbate with devotion and grace for 14 years. We give thanks for his life of service and selfless leadership.” Bahagi ng opisyal na anunsyo ng Diyosesis ng Masbate.

Bilang pastol, kabilang sa kanyang pangunahing ministeryo ang ebanghelisasyon, paghubog sa mga pari at mga layko, at malasakit sa mahihirap at nasa mission areas. Kilala si Bishop Bantolo sa kanyang tahimik ngunit matatag na pamumuno, at sa pagiging malapit sa mga pari, relihiyoso, at ordinaryong mananampalataya.

Samantala, nagsilbi rin si Bishop Bantolo bilang dating kasapi ng Permanent Council ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP) at chairman ng CBCP-Episcopal Commission on Culture.

Cardinal David, nagpapasalamat sa pagsibak ng NAPOLCOM sa 7-pulis Caloocan

 67,997 total views

Nagpahayag ng pasasalamat at pag-asa si Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David matapos ipag-utos ng National Police Commission (NAPOLCOM) ang dismissal ng pitong pulis-Caloocan na sangkot sa kaso na nagresulta sa serye ng mga pangyayari na naglagay sa 13-taong gulang na si Dion Angelo “Gelo” dela Rosa na isang altar boy sa ilalim ng Diyosesis ng Kalookan sa panganib.

Ayon sa Cardinal, ang hakbang ng NAPOLCOM ay isang positibong hakbang at senyales na gumagana pa rin ang mga mekanismo ng checks and balances sa pambansang institusyon ng Pilipinas.

“Ang dignidad at kredibilidad ng ating kapulisan kapag may ganito tayo na control system. Checks and balances at nadidisiplina yung ganitong mga kalabisan, mga abuses.”
Bahagi ng pahayag ng Cardinal.

Dagdag ni Cardinal David, ang desisyon din ay nagbibigay ng malinaw na pag-asa sa publiko na maaaring magampanan ng kapulisan ang kanilang tungkulin bilang tunay na tagapagtaguyod ng batas at katarungang panlipunan.

“Nagkakaroon tayo ng pag-asa na ang ating pulis ay totoong alagad ng batas. Hindi sila alagad ng kawalan ng katarungan, dahil marami akong kakilala na mga pulis na disente at committed sa kanilang gawain bilang totoong alagad ng batas.” Dagdag pa ni Cardinal David.

Inilarawan din ng Cardinal bilang isang malaking tagumpay para sa bayan ang desisyon ng NAPOLCOM, lalo na para sa mga mahihirap na madalas na naaapi at nabibiktima ng pang-aabuso sa lipunan.

“Ito po ay isang malaking positive development. Ang mga dukha, ang mga mahihirap—madalas silang ma-bully. Pero sa desisyong ito, nagkakaroon tayo ng pag-asa na puwede palang umandar ang ating sistema ng gobyerno kung ang mga ahensyang may awtoridad [na gumagalaw nang tama].”

Binigyang-diin din ni Cardinal David ang kahalagahan ng civilian oversight o pagbabantay sa mga uniformed personnel bilang pundasyon ng isang matatag na demokrasya ng bansa.

“Magandang thought yun na yung civilian authority over the armed forces of our country is one of the landmarks or solid or stable democracy na mayroong ahensya na nagmo-monitor sa kilos ng ating mga naka-uniporme.” ani Cardinal David.

Ang naging desisyon ng NAPOLCOM ay kasunod ng naganap na pagdinig sa DILG Building noong umaga ng Disyembre 10, 2025 na dinaluhan nina Cardinal David at NAPOLCOM Vice Chairperson and Executive Officer Atty. Rafael Calinisan.

Ayon sa imbestigasyon, inaresto ng mga pulis si Jayson dela Rosa ang ama ni Gelo sa kasagsagan ng malakas na pag-ulan.

Dahil sa walang kaalam-alam ang kanyang pamilya sa kanyang kinaroroonan ay napilitan ang anak nitong si Gelo na suungin ang bahang lampas tuhod upang hanapin ang ama na dahilan naman upang siya ay magka-leptospirosis na kanyang ikinamatay kalaunan.

Samantala, nanawagan din si Cardinal David ng patuloy na panalangin para sa pamilya ni Gelo at para sa kapulisan upang patuloy na maglingkod nang may dangal, integridad, at katarungan.

7-pitong pulis na dawit sa pagkamatay ng altar boy na si Dion Angelo dela Rosa, dinismis sa serbisyo

 50,314 total views

Ipinag-utos ng National Police Commission (NAPOLCOM) ang ‘dismissal from service’ ng mga pulis na sangkot sa pagkamatay ng 13-taong gulang na si Dion Angelo “Gelo” dela Rosa na isang altar boy sa ilalim ng Diyosesis ng Kalookan.

Personal na dumalo sa pagdinig si Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David at NAPOLCOM Vice Chairperson and Executive Officer Atty. Rafael Calinisan, na parehong nagpahayag ng matinding pag-aalala sa naging kinahinatnan ng binata at sa umano’y kapabayaan sa proseso ng pag-aresto sa ama nito, si Jayson dela Rosa.

Ayon sa imbestigasyon, inaresto ng mga pulis si dela Rosa sa kasagsagan ng malakas na pag-ulan kung saan dahil sa walang kaalam-alam ang kanyang pamilya sa kanyang kinaroroonan ay napilitan ang anak nitong si Gelo na suungin ang bahang lampas tuhod upang hanapin ang ama na dahilan naman upang siya ay magka-leptospirosis na kanyang ikinamatay kalaunan.

“We decided all those involved in this Caloocan incident will be dismissed from the service,” Bahagi ng pahayag ni Atty. Calinisan.

Sa pagdinig, iginiit ni Cardinal David na ang nangyari ay isang trahedyang hindi dapat nangyayari sa isang lipunang nagtataguyod ng dignidad ng bawat tao, at mariing hiniling na mapanagot ang lahat ng mga may sala.

Inilarawan naman ni Commissioner Calinisan ang naging desisyon bilang isang ‘necessary accountability measure,’ upang maipakita na hindi kukunsintihin ng NAPOLCOM ang anumang pang-aabuso o kapabayaan ng mga nasa serbisyo.

“The findings reveal a clear abuse of power and a blatant disregard for due process and human rights. Such actions have no place in the police service…” Dagdag pa ni Atty. Calinisan.

Kasama sa mga pinatawan ng kaparusahan ang 7-pulis Caloocan na ayon sa imbestigasyon ay nagkulang sa tamang dokumentasyon, koordinasyon, at pagsunod sa protocol sa pag-aresto na pawang mga pagkukulang na nagresulta sa serye ng mga pangyayari na naglagay sa binatang si Gelo sa panganib.

Una ng nagpahayag ang komunidad ng parokya at pamilya dela Rosa ng pasasalamat sa mabilis na aksyon at pagtugon ng Simbahan at mga kinauukulan upang mabigyan ng katarungan ang sinapit ni Gelo, na kilala sa kanilang lugar bilang masipag na sakristan at tapat na lingkod ng Simbahan.

Patuloy namang nananawagan ang Simbahan at mga faith-based groups para sa mas malalim na reporma sa mga pulis na mga tagapagpatupad ng batas, lalo’t higit sa pagtatanggol ng karapatan ng mga bata at ng mga mahihirap na kadalasang naaapektuhan ng mga maling proseso at pang-aabuso ng kapangyarihan.

Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao, ginunita ng Human Rights advocates

 46,654 total views

Nagkaisa ang ecumenical at human rights groups sa Negros upang gunitain ang Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao ngayong Disyembre 10, 2025.

Nananawagan sa publiko ang One Negros Ecumenical Council (ONE-C), Taumbayan Ayaw sa Magnanakaw at Abusado Network Alliance – Negros (TAMA NA! ALLIANCE-Negros), kasama ang Human Rights Advocates in Negros (HRAN) na makiisa sa isang malawakang March-Rally, kasabay ng pagdiriwang ng 77th Anniversary ng Universal Declaration of Human Rights ng United Nations.

Sinasabi ng mga grupo na ang pagdiriwang ngayong taon ay higit na makabuluhan sa gitna ng malalim na kahirapan at patuloy na paglabag sa karapatan ng mamamayan sa bansa.

Sa nagkakaisang pahayag ay binigyang-diin ng mga ecumenical at human rights groups na ang malawakang kahirapan at kakulangan sa tunay na pag-unlad ay nag-aalis sa karamihan ng Pilipino ng karapatan sa isang makatao at disenteng pamumuhay.

Dagdag pa ng mga grupo, lalo pang lumalala ang kondisyon ng mahihirap habang bilyon-bilyong pisong pondo ng bayan ang ninanakaw ng mga tiwaling opisyal ng pamahalaan.

“In our country today, massive poverty and underdevelopment deprived the overwhelming majority of our people of the fundamental right to lead a truly human life, and to everything necessary to maintain it. This miserable condition of the poor much worsened as billions of pesos from the people’s money had been anomalously siphoned by the corrupt bureaucrats.” Bahagi ng nagkakaisang pahayag ng ecumenical at human rights groups sa Negros.

Binigyang-diin rin ng koalisyon na ang karapatan ng mamamayan sa holistic at genuine development ay patuloy na naisasantabi dulot ng katiwalian sa pamahalaan, patuloy na karahasan sa lipunan, at gayundin ang pagkasira ng kalikasan sanhi ng mapanirang mga proyekto ng lokal at dayuhang korporasyon.

“Likewise, People’s Rights to holistic and genuine development had been violated due to not only bureaucratic corruption but of widespread human rights violations and plunder of our environment by the local and foreign “development” aggression.” Dagdag pa ng mga grupo.

Kabilang sa mga nakahanay na gawain para sa paggunita ng Pandaigdigang Araw ng Karapatang Pantao partikular na ang ika-77 anibersaryo ng Universal Declaration of Human Rights ng United Nations ang PEOPLE’S WALK / MARCH na magsisimula sa Provincial Capitol Lagoon (South Capitol Lagoon) mula alas-dose ng tanghali hanggang alas-singko ng hapon; at ang HUMAN RIGHTS RALLY na nakatakda sa Bacolod City Public Plaza Replica mula alas-dos hanggang alas-singko ng hapon.

Umaasa ang ONE-C, TAMA NA! ALLIANCE-Negros, at HRAN sa aktibong pakikiisa ng lahat ng sektor ng lipunan mula sa mga kabataan, simbahan, manggagawa, kababaihan, at mga people’s organizations sa makasaysayang pagtitipon upang isulong ang katapatang pantao ng bawat isa sa lipunan.

Layunin din ng kilos-protesta na maging isang malakas na pagpapahayag ng mamamayan ng Negros laban sa korapsyon, paglabag sa karapatang pantao, at patuloy na pagkasira ng kalikasan kasabay ng pananawan para sa isang mas makatao, makatarungan, at maka-Diyos na lipunan.

Bishop Bagaforo, itinalagang Co-President ng Pax Christi International

 49,699 total views

Itinalaga si Kidapawan Bishop Jose Colin Bagaforo bilang bagong Co-President ng Pax Christi International para sa taong 2025–2028.

Naihalal si Bishop Bagaforo na siya ring bagong chairman ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines – Interreligious Dialogue kasunod ng naganap na pagtitipon para sa ika-80 anibersaryo ng Pax Christi International na isang pandaigdigang kilusan sa Florence, Italy.

Ang Pax Christi International ay isang kilusang Katoliko para sa kapayapaan at Gospel non-violence na may natatanging papel sa Pilipinas ngayon lalo na habang patuloy na dumaranas ang bansa ng kawalan ng katarungan, pagkasira ng kalikasan, at matitinding alitan sa lipunan.

Ang pagkakahalal kay Bishop Bagaforo ay maituturing ding napapanahon ngayong patuloy na humaharap ang Pilipinas sa matinding pangamba kaugnay sa laganap na katiwalian sa pamahalaan, paghina ng mga demokratikong institusyon, at pangangailangan ng moral na pamumuno sa pamahalaan at lipunan.

Bilang dating Pangulo ng Caritas Philippines, si Bishop Bagaforo ay kilala sa kanyang matatag na paninindigan para sa mahihirap at sa pagsusulong ng mabuting pamamahala.
Kabilang din ang Obispo sa mga pangunahing nagsulong at tinig sa likod ng Trillion-Peso March Movement (TPMM) na nanawagan para sa katotohanan, pananagutan, at isang pamahalaang hindi tiwali kundi tapat na naglilingkod para sa kabutihan ng sambayanan.

Sa mensahe ng pagtanggap ni Bishop Bagaforo para sa kanyang bagong tungkulin bilang Co-President ng Pax Christi International ay ipinahayag ng Obispo ang kanyang pasasalamat sa tiwala sa kanyang kakayahan at tiniyak ang paninindigan upang maipalaganap sa lahat ang pag-asa na hatid ng Panginoon.

“May our work in Pax Christi be a humble offering—for peace, for justice, and for a future where every Filipino can live with dignity.” Bahagi ng pahayag ni Bishop Bagaforo.
Hinihikayat naman ng Pax Christi International ang mga simbahan, kabataan, at mga civic organization groups na maglakbay nang sama-sama sa pagtatatag ng lipunang nakaugat sa katotohanan, habag, katarungan, at pagtatapos ng karahasan na naaayon sa Ebanghelyo.

Sa bagong tungkuling pandaigdig, inaasahang lalo pang palalawakin ni Bishop Bagaforo ang pagsusulong sa pagsasanib-puwersa ng mga simbahan at mamamayan para sa transparency, pagtataguyod ng good governance, pagpapatibay ng partisipasyon ng kabataan, at pagpapalawak ng peacebuilding efforts sa mga lokal at internasyonal na komunidad.

Paninindigan ng CBCP sa usaping at moral at panlipunan, mananatiling matatag

 58,514 total views

Tiwala si dating Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP) President, Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David na mananatiling matatag ang paninindigan ng Simbahang Katolika pagdating sa mga usaping moral, panlipunan, at pambansa sa ilalim ng bagong pamunuan ng CBCP.

Sa panayam ni Cardinal David sa Radyo Veritas ay inihayag ng dating pangulo ng kalipunan ng mga Obispo sa bansa ang masidhing pagtitiwala na maipagpapatuloy ng mga bagong mamumuno sa kalipunan ang paninindigan ng Simbahan sa iba’t ibang mga usaping panlipunan.

Ayon sa Cardinal, ang kanyang mga isinapublikong mga pahayag bilang dating pangulo ng CBCP ay hindi niya pansariling opinyon mga pahayag, sa halip ay bunga ng sama-samang pagninilay, posisyon at paninindigan ng buong kapulungan ng mga Obispo sa buong bansa.

“Alam niyo po hindi naman big deal para sa amin ang change of leadership akala nila yung mga nilalabas kong statement ay akin lang, hindi po totoong akin yun. Yun po ay collective statement ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines.” Bahagi ng pahayag ni Cardinal David sa Radyo Veritas.

Pagbabahagi ni Cardinal David, ito ang sinasalamin ng pagkakaroon ng kanya-kanyang pastoral statement ng mga Obispo kung saan nakaangkla sa pangkabuuang pahayag ng CBCP ang iba pang paninindigan ng mga Obispo sa lokal na kalagayan ng kanilang mga lugar.

Paliwanag ng Cardinal, maging ang mga lokal na Obispo ay gumagawa rin ng kani-kanilang pastoral statements upang iangkop sa kanilang lokal na sitwasyon ang pambansang posisyon ng Simbahan sa bansa.

“At ang patunay doon ay sila [mga Obispo] sila mismo ay gumagawa din ng kanilang mga local pastoral statement para i-localize nila yung common national na paninindigan namin at naniniwala ako magpapatuloy iyon kahit hindi na ako ang presidente ng CBCP.” Dagdag pa ni Cardinal David.

Paglilinaw ng Cardinal, ang pagbabago ng pamunuan ng CBCP ay hindi nangangahulugan ng pagbabago sa prinsipyo at direksyon ng Simbahan sapagkat tuwinang mananatiling nakabatay sa turo at mga salita ng Diyos ang paninindigan ng Simbahan sa mga usaping panlipunan partikular na ang panawagan para sa transparency, accountability, at paglaban sa korapsyon sa kaban ng bayan.

Giit ni Cardinal David, sa ilalim ng pamumuno ni Lipa Archbishop Gilbert Garcera na bagong pangulo ng CBCP at Zamboanga Archbishop Julius Tonel na bagong pangawalang taga-pangulo ng kalipunan ay mananatiling mahalagang tinig ang CBCP sa moral na paggabay sa sambayanan.

“Ngayon ang bagong presidente ay si Archbishop Gilbert Garcera [Archbishop of Lipa], magsisimula po ang kanyang termino mula December 1, 2025 at ang kanyang vice president ay si Archbishop Julius Tonel ng Zamboanga, pero pareho pa rin ang conference dahil pareho pa rin ang mga Obispo na nakaupo sa plenary assembly at sigurado ako isu-sustain talaga itong partisipasyon ng Simbahan para sa moral and spiritual reset na kailangan ng ating bansa.” Ayon pa kay Cardinal David.

Pagtiyak ni Cardinal David mananatili ang misyon ng Simbahan na isulong ang katotohanan, katarungan, at dangal ng bawat Pilipino sapagkat hindi nakatali sa isang lider ang paninindigang ito kundi sa pananampalatayang pinagbubuklod ng buong kapulungan.

Matatandaang sa ginanap na 130th CBCP Plenary Assembly sa Anda, Bohol noong June 30, 2025 hanggang July 7, 2025 ay naihalal si Lipa Archbishop Gilbert Garcera bilang bagong pangulo ng kalipunan ng mga Obispo sa Pilipinas.

Nagsimula ang unang termino ng mga bagong halal na opisyal ng CBCP ngayong December 1, 2025 at magtatagal hanggang sa November 30, 2027.

Ang mga opisyal ng CBCP ay maglilingkod sa loob ng dalawang taon para sa isang termino at maaring muling ihalal sa pangalawang termino o kabuuang apat na taong pamumuno.

Kasalukuyang may 126 na miyembro ang CBCP kung saan 87 ang aktibong obispo, 38 ang mga retirado at tatlong diocesan priest-administrators.

Bishop Bagaforo, naghahanda na bilang pinuno ng interreligious ministry ng simbahan

 58,524 total views

Naghahanda na si Kidapawan Bishop Jose Colin Bagaforo sa kalakip na hamong hatid ng kanyang panibagong tungkuling dapat gampanan bilang bagong chairman ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines -Episcopal Commission on Interreligious Dialogue (ECIRD) na nagsimula noong Disyembre 1, 2025.

Ayon sa Obispo, kalakip ng kanyang taos-pusong pasasalamat ang pagpapakumbaba at paghingi ng panalangin upang kanyang magampanan ang bagong misyong ipinagkatiwala sa kanya ng Simbahan.

Pagbabahagi ni Bishop Bagaforo, bahagi ng kanyang pananabik na maglingkod sa panibagong tungkulin ang muling makasama at makatuwang ang iba’t ibang mga grupo at institusyon sa Archdiocese of Cotabato na nagsusulong ng pagkakaisa sa rehiyon ng Mindanao.

Sa kabila nito aminado rin ang Obispo sa kanyang mga pangamba sapagkat kalakip ng kanyang bagong tungkulin ang hamon kaugnay sa pambihirang kalagayang socio-cultural at politikal sa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM).

“I also accept this role with ‘fear and trembling’, recognizing how challenging this ministry can be—especially as it requires walking new paths amid the complex socio-cultural and political realities of the Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao.” Bahagi ng pahayag ni Bishop Bagaforo.

Ipinapanalangin naman ng Obispo na nawa tulad ni San Francisco ng Assisi ay gabayan rin ang kanyang panunungkulan ng Panginoon upang ganap na maging kasangkapan para sa pagsusulong ng kapayapaan.

“Like St. Francis of Assisi, I pray: ‘Lord, make me an instrument of your peace.’” Dagdag pa ni Bishop Bagaforo.

Si Bishop Bagaforo na dating chairman ng CBCP–Episcopal Commission on Social Action, Justice and Peace (ECSA-JP) at Pangulo ng Caritas Philippines ay nakilala rin sa kaniyang malawak na karanasan sa Mindanao dahil sa matagal nang pakikipag-ugnayan sa mga komunidad ng Kristiyano, Muslim, at katutubong pamayanan ng siya ay maglingkod bilang Auxiliary Bishop ng Archdiocese of Cotabato.

Dahil dito, inaasahan ng CBCP na higit pang lalalim ang diyalogo at kooperasyon ng Simbahang Katolika sa iba’t ibang tradisyong panrelihiyon sa bansa, lalo na sa Mindanao kung saan napakahalaga ng interfaith harmony para sa pangmatagalang kapayapaan.

Ang CBCP-Episcopal Commission on Interreligious Dialogue ang pangunahing sangay ng Simbahang Katolika sa Pilipinas na nakatuon sa pagtataguyod ng kooperasyon at pag-unawa sa pagitan ng iba’t ibang pananampalataya.

Sa ilalim ng pamumuno ni Bishop Bagaforo, nakatuon ang komisyon na palawakin ang mga programa para sa mutual respect, pagpapatatag ng mga komunidad, at patuloy na pagtulong sa kapayapaan at kaunlaran, hindi lamang sa Mindanao kundi sa buong bansa

Programa ng simbahan sa pagkakawanggawa, higit pang pag-iibayuhin-Bishop Alminaza

 46,727 total views

Pormal nang sinimulan ni San Carlos Bishop Gerardo Alminaza ang kanyang tungkulin bilang bagong Chairman ng CBCP–Episcopal Commission on Social Action, Justice and Peace (ECSA-JP) at Pangulo ng Caritas Philippines, kalakip ang pasasalamat at pagpapakumbaba sa misyong ipinagkatiwala sa kanya ng Simbahan.

Sa kanyang mensahe, binigyang-diin ng Obispo na ang kanyang bagong tungkulin ay hindi lamang isang pamumuno, kundi pagdudugtong ng sagradong pamana ng mga naunang haligi ng social action sa Pilipinas.

Kabilang sa mga kinilala ni Bishop Alminaza ang mga dating Obispo na sina Bishop Julio Xavier Labayen, Bishop Antonio Fortich, Archbishop Orlando Quevedo, Archbishop Antonio Ledesma, Bishop Broderick Pabillo, Archbishop Rolando Tria Tirona, at Bishop Jose Colin Bagaforo.

Ayon kay Bishop Alminaza, mahalaga ang mga nasimulan ng mga dating Obispo at haligi ng social action ng Simbahan upang maisulong ang pagiging ganap na Church of the Poor ng Simbahang Katolika.

“As I begin my service as Chairman of the Episcopal Commission on Social Action, Justice and Peace and President of Caritas Philippines, I do so with deep humility and a grateful heart. I inherit not only a mandate but a sacred lineage of prophetic shepherds,” ayon kay Bishop ALminaza.

Dagdag pa ng obispo, “Their courage, communion, and steadfast love for the poor now guide the steps I must take with our people.”

Tinukoy din ng Obispo ang mga naganap na mapayapang kilos-protesta at panawagan para sa truth, accountability, and moral leadership na idinaos sa iba’t ibang bahagi ng bansa noong November 30, 2025 bilang isang espirituwal na sandali ng pagkakaisa at pag-asa ng sambayanan.

Ibinahagi rin ni Bishop Alminaza ang inspirasyon mula sa mga nagdaang Asian Synodal gatherings sa Bangkok at Penang, Malaysia kung saan hinimok ni Cardinal Luis Antonio Tagle ang Simbahan na maging “Renewed Pilgrims of Hope” o bilang mga tagapaglakbay ng pag-asa na tuwinang pinipili ang landas patungo sa Panginoon.

“This grace-filled assurance echoes what we experienced in the recent Asian Synodal gatherings in Bangkok and Penang. There, Cardinal Tagle called us to be Renewed Pilgrims of Hope who choose the way of the Magi rather than the way of Herod (cf. Mt 2:12) — to take the courageous, creative, and compassionate path in our mission as Church in Asia,” ayon pa ni Bishop Alminaza.

Inihayag din ni Bishop Alminaza ang kanyang limang prayoridad na mga pangunahing direksyong tututukan sa kanyang panunungkulan bilang bagong mangangasiwa sa humanitarian, development and advocacy arm of the Catholic Bishops’ Conference of the Philippines.

Kabilang sa limang magiging prayoridad ni Bishop Alminaza ang: Paglakad kasama ang mga dukha sa diwa ng tunay na synodality; Pagtindig para sa katarungan, kapayapaan, at demokratikong paggaling ng bayan; Pagtatanggol sa Kalikasan; Pagpapatuloy sa pamana ng mga naunang pinuno ng social action sa Pilipinas; at ang Pamumuno sa isang Simbahang tunay na Synodal.

Muli namang humingi ng panalangin si Bishop Alminaza sa sambayanan upang gabayan ang kanyang paglilingkod ng naayon sa naisin ng Diyos at upang tunay na makatulong sa mga nangangailangan sa lipunan.

Kaunlaran, hindi makakamtam kung walang diyos sa buhay ng tao

 48,205 total views

Binigyang-diin ni Diocese of Butuan Bishop Cosme Damian Almedilla na ang tunay na kaunlaran ng bansa ay hindi makakamtan kung wala ang Diyos sa buhay ng tao at lipunan.

Ito ang bahagi ng mensahe ng Obispo sa tinaguriang “i-TAG 3G Prayer Gathering for Good Governance” na lokal na pagkilos ng diyosesis noong Nobyembre 29, 2025 bilang pakikiisa sa malawakang Trillion Peso March Movement laban sa katiwalian at patuloy na pag-iral ng dinastiya sa bansa.

Sa naganap na gawain ay nanindigan din si Bishop Almedilla na siya ring bagong Regional Representative ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines sa North Mindanao para sa tapat, makatao, at makadiyos na pamamahala sa buong bansa.

Sa kaniyang mensahe, binigyan-diin ng Obispo na ang krisis ng katiwalian sa lipunan ay hindi lamang usaping politikal, kundi isang krisis ng moralidad at pananampalataya, sapagkat hindi uunlad ang lipunan kung nananatiling nakahiwalay sa Diyos ang pamumuhay ng bawat isa at pamumuno ng mga opisyal sa iba’t ibang mga institusyon ng pamahalaan.

“If God is absent in our lives, and life as a society, there will be no true prosperity in our beloved country Philippines. What is the antidote to corruption? Let’s TAG this — life of integrity with transparency, accountability, and good governance.” Bahagi ng mensahe ni Bishop Almedilla.

Hinimok din ng Obispo ang mga mananampalataya na maging aktibong tagapagtaguyod ng katotohanan at katarungan, at huwag lamang basta manood habang unti-unting sinisira ng katiwalian ang kinabukasan ng sambayanan.

Kasabay ng panalangin, nagkaroon din ng simbolikong paglalakad, pagdarasal ng Santo Rosaryo at pagbabahagi ng mga testimonya mula sa mga lokal na grupo na nagsusulong ng reporma sa pamahalaan.

Ayon sa Diocese of Butuan, mahalagang ipakita ng Simbahan na ito ay kasama ng bayan sa paghahangad ng isang lipunang makatarungan, tapat, at may malasakit sa mahihirap at naaapi.

Kaugnay nito, naniniwala si Rev. Fr. Gilbert Billena isa sa mga Pari mula sa Diyosesis ng Butuan, na mahalaga ang naging aktibong partisipasyon ng mga mananampalataya sa naganap na lokal na pagkilos sa diyosesis sapagkat bilang mga Kristiyano ay hindi maaring manahimik na lamang ang bawat isa sa gitna ng patuloy na katiwalian na nagaganap sa lipunan na mayroong direktang epekto sa buhay ng bawat mamamayan.

“As Christians, we must speak out. Corruption harms our people, and we cannot remain silent.” Pahayag ni Fr. Billena sa Radyo Veritas.

Umabot sa 6,000 ang mga nakibahagi sa lokal na pagkilos ng Diyosesis ng Butuan na dinaluhan ng mga layko, pari, relihiyoso at mga kinatawan ng iba’t ibang sektor na nagtipon para sa panalangin at pagkakaisa bilang solidarity action ng diyosesis para pananalangin sa mga pinuno ng bansa; para sa paglilinis ng mga institusyon; at para sa pagbibigay-lakas sa mga mamamayang patuloy na nagsusulong ng katotohanan at katarungang panlipunan.

Ang naganap na “i-TAG 3G Prayer Gathering for Good Governance” sa Butuan Sports Complex, Libertad, Butuan City noong November 29, 2025 ay bahagi ng mas malawak at kongkretong paninindigan ng Diyosesis ng Butuan upang patatagin ang moral voice ng Simbahan at ipanawagan ang pamamahala na tunay na naglilingkod sa bayan.

Taumbayan hindi maaring manahimik sa laganap na katiwalian sa gobyerno-CMSP

 35,096 total views

Aktibong bakiisa ang Conference of Major Superiors in the Philippines (CMSP) sa pambansang panawagan laban sa katiwalian sa idinaos na Trillion Peso March 2.0 sa buong bansa noong Nobyembre 30, 2025 kasabay ng paggunita sa Araw ni Gat Andres Bonifacio.

Nag-alay ang CMSP ng mga panalangin, pagninilay, at pagsaksi bilang bahagi ng kanilang misyon sa Simbahan at pagsasabuhay bilang Pilgrims of Hope.

Ayon sa CMSP, mahalagang manatiling gising ang kamalayan at aktibong partisipasyon ng bawat mamamayan sa harap ng lumalalang isyu ng katiwalian sa bansa.

Pagbabahagi ng CMSP, mahalaga ang patuloy na pagkakaisa ng iba’t ibang sektor, faith communities, religious congregations, at advocacy groups sa bansa upang bantayan ang katapatan at pagpapanagot sa lahat ng mga sangkot sa katiwalian sa kaban ng bayan.

Iginiit din ng CMSP na hindi maaring manahimik ang Simbahan sa tuwing nadedehado ang bayan sapagkat ang katiwalian ay hindi lamang isang krimen kundi tahasang paglapastangan sa dangal ng tao at sa katotohanan.

Paliwanag ng CMSP, bahagi ng tungkulin ng mga relihiyoso na samahan ang sambayanan sa paghahanap ng katotohanan at pananawagan para sa pananagutan.

“Today, the Conference of Major Superiors in the Philippines (CMSP) actively participated in the nationwide call against corruption—an important collective action that gathered Filipinos from different sectors, faith communities, and advocacy groups… As Pilgrims of Hope, CMSP stood in solidarity with the people, raising the moral voice of the Church and reaffirming its commitment to confront corruption, defend human dignity, and promote the common good.” Bahagi ng pahayag ng CMSP.

Inihayag rin ng CMSP na ang pagkakaisa ng taumbayan para sa Trillion Peso March ay isang panawagan na hindi lamang nagmumula sa kalsada kundi nakaugat sa pananampalataya, konsensya, at pag-ibig sa kapwa.

Binibigyang-diin ng CMSP na ang presensya ng Simbahan ay misyon na makiisa sa bayan, manindigan para sa katotohanan, at maging tinig ng pag-asa sa gitna ng kadiliman na nagaganap sa lipunan.

“This day’s participation reflects our enduring mission: to walk with the nation, to speak truth to power, and to uphold hope in the face of darkness.” Dagdag pa ng CMSP.
Ayon sa CMSP kinakailangan ang pagtutulungan ng buong sambayanan upang itaguyod ang isang lipunang tapat, makatarungan, at maka-Diyos hanggang sa tuluyang makamtan ang katotohanan at kasaganahan sa lipunan.

Scroll to Top