Veritas PH

The WORD. The TRUTH.

ENVIRONMENT NEWS

Franciscans, nakikiisa sa mamamayan ng Dupax del Norte sa pagtutol sa pagmimina ng Woggle Corporation

 11,272 total views

Ipinahayag ng Order of Friars Minor (Franciscans) Philippines ang pakikiisa sa mga residente ng Dupax del Norte, Nueva Vizcaya sa pagtatanggol ng kanilang lupain, kabuhayan, at pamanang kultural laban sa eksplorasyon ng Woggle Corporation.

Ayon kay OFM Minister Provincial Fr. Lino Gregorio Redoblado, ang presensiya ng mga Franciscano sa Diyosesis ng Bayombong ay hindi lamang administratibo kundi pastoral na nakaugat sa pakikibahagi sa buhay, pag-asa, at pakikipaglaban ng mga mamamayan.

“We breathe the same air, walk the same soil, and share in the hopes and wounds of the people entrusted to our care. Because we live among them, we cannot be indifferent,” ayon kay Fr. Redoblado.

Kinikilala rin ng mga Franciscano ang panawagan ni Bishop Jose Elmer Mangalinao na igalang ang lupa bilang tanda ng pagkakakilanlan at tipan—isang pananaw na kaakibat ng espirituwalidad ni San Francisco na itinuturing ang kalikasan bilang “kapatid na Inang lupa” na dapat pangalagaan at hindi pagsamantalahan.

Nananawagan ang mga Franciscano ng agarang pagpapatigil at pagbawi ng lahat ng aktibidad sa pagmimina at eksplorasyon na isinagawa nang walang tunay na Free, Prior, and Informed Consent (FPIC).

Iginiit ni Fr. Redoblado na ang mga proyektong hindi kumikilala sa karapatan at dignidad ng tao ay hindi lamang mapaminsala sa kalikasan kundi labag din sa moralidad at pananampalataya.

“We are not outsiders commenting from afar; we are brothers living among the flock. Their struggle is part of our ministry; their safeguarding of the land is also our Gospel witness,” giit ni Fr. Redoblado.

Hinikayat din ng pari ang buong Franciscan community—mga pari, madre, layko, at kabataan—na patatagin ang pagkakaisa at pagkalinga sa kalikasan, sapagkat ang pangangalaga sa sangnilikha ay pagtalima rin sa Ebanghelyo at sa Diyos ng katarungan.

“For in standing with Dupax del Norte, we stand with the God of justice, with the wounds of creation, and with the future of our common home,” dagdag ni Fr. Redoblado.

Marahas na dispersal ng PNP sa mga residenteng tutol sa pagmimina ng Woggle corporation, kinundena

 14,385 total views

Mariing kinondena ng Alyansa Tigil Mina (ATM) ang marahas na dispersal ng mga pulis sa mga residente ng Dupax del Norte, Nueva Vizcaya na nagtatag ng mapayapang barikada bilang pagtutol sa pagmimina ng Woggle Corporation.

Ayon kay ATM national coordinator Jaybee Garganera, sa halip na papanagutin ang kumpanya sa mga paglabag nito, ang mamamayang nagpapahayag ng kanilang karapatan ang pinuntirya ng pulisya.

“We find it deplorable that instead of holding the mining corporation accountable for their illegal mining activities that lack the consent of affected communities, the police have targeted the protestors,” pahayag ni Garganera.

Kabilang sa mga dinakip sa dispersal noong Biyernes si Joel Abellera, na pinalaya rin kalaunan.

Sa social media post, iginiit ni Abellera na hindi siya nahihiyang makitang nakaposas dahil kanyang ipinaglalaban ang buhay, kabuhayan, kalikasan, at kinabukasan ng mga susunod na henerasyon.

“Hindi ako mahihiyang makita na nakaposas ako Dahil ang ipinaglalaban ko ay buhay, kabuhayan, kalikasan, at kinabukasan ng ating mga anak at mga apo. Hindi tayo magsasawang ipaglaban ang ating karapatan at labanan ang dayuhang Woggle Corp. mining company. Ganun din, hindi tayo takot ipakita sa mga leaders natin na tahimik [na] nakikipagsabwatan sa mining companies,” ayon kay Abellera.

Samantala, isinagawa rin ngayong araw ang “Motorcade for Hope and Prayer Rally for Nature” bilang bahagi ng Mining Hell Week ng ATM na layong ipanawagan ang pagtigil ng mapaminsalang pagmimina.

Nanawagan naman ang ATM sa administrasyong Marcos at sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) na bawiin ang exploration permit ng Woggle Corporation bilang pagwawasto sa kawalang-katarungan sa mga residente.

““It is unacceptable that those who are disadvantaged are being harassed and intimidated by state agents. Meanwhile, the violations of the mining company are disregarded and their exploitation of natural resources allowed,” Garganera added… We stand firm with the residents and Oyao Village Council in Nueva Vizcaya in their resistance against the destruction of their communities and environment. We fully support their fight for nature and their future!,” saad ni Garganera.

Nauna nang umapela si Bayombong Bishop Jose Elmer Mangalinao sa mga halal na opisyal ng lalawigan ng Nueva Vizcaya na manindigan laban sa karahasang nararanasan ng mga tagapagtanggol ng kalikasan sa Barangay Bitnong, Dupax del Norte.

Pagbuwag sa protesta laban sa Woggle Corporation, kinundena

 18,211 total views

Nakikiisa ang Conference of Major Superiors in the Philippines – Justice, Peace and Integrity of Creation Commission (CMSP-JPICC) sa mamamayan ng Dupax del Norte, Nueva Vizcaya, sa pagtatanggol sa lupain at buhay laban sa isinasagawang mining exploration ng Woggle Corporation.

Ayon sa CMSP-JPICC, bilang mga taong naglaan ng buhay sa paglilingkod alinsunod sa Ebanghelyo, tungkulin nilang manindigan kung saan nanganganib ang buhay at dignidad ng tao.

Kaugnay ito ng mapayapang barikadang inilunsad ng mga residente ng Dupax del Norte at ng Oyao Village Council, na humantong sa karahasan matapos subukang buwagin ng mga pulis.

“No project has moral legitimacy when it endangers communities, disregards consultation, or undermines the covenant between people and creation,” pahayag ng CMSP-JPICC.

Suportado rin ng komisyon ang panawagan ni Bayombong Bishop Jose Elmer Mangalinao na igalang ang lupaing ninuno bilang bahagi ng pagkakakilanlan at alaala ng mga katutubo.

Sinabi ng CMSP-JPICC na ang paninindigan ng obispo para sa pagbabantay at pangangalaga sa buhay ng tao ay nagpapakita ng pagiging mabuting pastol ng Simbahan, na hindi kayang ipagsawalang-bahala ang mga pinatatahimik.

“His voice unites ecclesial concern with the cry of the poor and strengthens our conviction that ecological justice is a pastoral duty,” ayon sa komisyon.

Nanawagan din ang CMSP-JPICC sa Department of Environment and Natural Resources (DENR), Mines and Geosciences Bureau (MGB), at iba pang kaukulang ahensya na hindi lamang suspindihin kundi tuluyang bawiin ang mga permit na lumalabag sa karapatan ng mga pamayanan at sa Nueva Vizcaya Environmental Code.

Iginiit ng komisyon na ang pagmimina sa Dupax del Norte ay naglalagay sa panganib sa mga watershed, kabuhayan, at pamanang kultura ng mga katutubo.

Kasabay nito, nanawagan din ang mga relihiyoso’t relihiyosa sa mga mananampalataya na makiisa sa mga mamamayan sa pamamagitan ng panalangin at pagkilos para sa katarungang pang-ekolohikal.

“May our Church remain steadfast in its witness that the earth is God’s, its people are sacred, and creation is not for sale,” saad ng CMSP-JPICC.

Bishop Mangalinao, nanawagan ng pagtindig laban sa karahasan at mapaminsalang pagmimina sa Nueva Vizcaya

 31,258 total views

Nanawagan si Bayombong Bishop Jose Elmer Mangalinao sa mga halal na opisyal ng lalawigan ng Nueva Vizcaya na manindigan laban sa karahasang nararanasan ng mga tagapagtanggol ng kalikasan sa Barangay Bitnong, Dupax del Norte.

Ayon kay Bishop Mangalinao, kailangang marinig ang tinig ng mga lider ng lalawigan, partikular nina Nueva Vizcaya Governor Jose Gambito at Vice Governor Eufemia Dacayo, upang ipagtanggol ang katarungan at kapakanan ng mga mamamayang nagsusulong ng pangangalaga sa kalikasan laban sa mapaminsalang pagmimina.

“Kailangan namin ngayon ang inyong tinig laban sa karahasang ginagawa ng mga pulis sa mga nagtatanggol sa kalikasan sa Barangay Bitnong, Dupax del Norte. Kailangan namin ng halal ng bayan na titindig para sa katarungan para sa kalikasan at sambayanan,” pahayag ni Bishop Mangalinao.

Binatikos din ng obispo ang pagkiling ng mga batas at proseso ng pamahalaan sa mga kumpanya ng pagmimina, lalo sa Woggle Corporation, na nabigyan ng Temporary Restraining Order (TRO) para ipagpatuloy ang operasyon sa mahigit 3,100 ektaryang lupaing sakop ng limang barangay sa Dupax del Norte.

Iginiit ni Bishop Mangalinao na hindi dapat isakripisyo ang kaligtasan at kabuhayan ng mga mamamayan kapalit ng pansamantalang pakinabang mula sa pagmimina.

Aniya, sa gitna ng patuloy na pagbaha, lindol, at bagyo, nararapat lamang na unahin ng pamahalaan ang pangangalaga sa kalikasan at kapakanan ng mga pamayanan, sa halip na magbigay ng pahintulot sa mga gawaing magdudulot ng mas matinding pinsala.

“Why is this mining company—[Woggle Corporation]—so favored? Ano ang kanilang ibinigay? Ano ang kanilang inaalok? Ano ang pangakong yaman na hindi matanggihan?,” saad ni Bishop Mangalinao.

Bukod sa Woggle Corporation, patuloy ring binabantayan ng Diyosesis ng Bayombong ang operasyon ng OceanaGold Philippines, Inc. (OGPI) sa Brgy. Didipio sa Kasibu, na natapos ang 25-taong mining permit noong 2019, ngunit muling binigyan ng karagdagang 25-taong pahintulot ng Office of the President noong 2021.

Itinuturing ang Nueva Vizcaya bilang “watershed haven” dahil sa mga likas nitong yaman na tumutugon sa pangangailangang patubig para sa agrikultura at kabuhayan ng lalawigan at karatig na mga rehiyon.

Alyansa Tigil Mina, nanawagan ng reporma at pananagutan sa industriya ng pagmimina

 37,968 total views

Binigyang-diin ng Alyansa Tigil Mina ang patuloy na banta ng mapaminsalang pagmimina sa Pilipinas, sa kabila ng agresibong kampanya ng pamahalaan na akitin ang mas maraming kumpanya ng pagmimina na mamuhunan sa bansa.

Ayon kay ATM National Coordinator Jaybee Garganera, isinusulong ng pamahalaan ang bansa bilang “mining hub” dahil sa yaman ng mga likas na yaman tulad ng nickel at copper, na mahalaga sa tinatawag na transition minerals para sa malinis na enerhiya.

Gayunman, nagbabala si Garganera sa posibleng malawakang pinsala sa kalikasan, kabilang ang pagkasira ng mga coral reef at banta ng seabed mining.

“Mahigit po 44 ‘yung mining applications na offshore, ibig sabihin nasa karagatan, at siguro dalawa o tatlo d’yan ay handa nang mag full-blown operations. Kaya ‘yun po yung medyo malaking kaibahan ngayon na nakakalungkot,” pahayag ni Garganera sa panayam sa programang Barangay Simbayanan.

Kabilang din sa mga binabantayan ng ATM ay ang planong pagbubukas ng bagong minahan sa sakop ng Diyosesis ng Bayombong, partikular sa Dupax del Norte, Nueva Vizcaya, gayundin ang mga lumalawak pang mga operasyon ng pagmimina sa Diyosesis ng Bangued sa Abra at sa Borongan, Eastern Samar, mahigpit na tinututulan ng mga residente katuwang ang mga social action centers na tumutulong sa mga apektadong komunidad.

Tinalakay rin ni Garganera ang usapin ng korapsyon sa industriya ng pagmimina, na aniya’y isa sa mga ugat ng kawalang-pananagutan sa sektor.

Batay sa beneficial ownership study ng ATM, natuklasang maraming pulitiko ang may kaugnayan o interes sa mga mining company—isang salik na nagpapalala sa kawalan ng pananagutan at patas na pagpapatupad ng batas.

“May korupsyon, hindi lang sa [Department of Public Works and Highways], hindi lang sa Department of Agriculture. Malinaw, may korupsyon din sa [Department of Environment and Natural Resources]… Kaya miski ‘yung mga local governments na bagong upo nitong 2025, kakaupo pa lang nila nung July o August, meron palang mining contract na in-approve ang DENR National. Ba’t hindi nakonsulta ang mga local governments? Hindi alam ng mga tao. Hindi nagkaroon ng pagpayag ‘yung mga katutubo,” ayon kay Garganera.

Kaugnay nito, isasagawa sa October 20-24, 2025 ang “Mining Hell Week”, na may temang “MINAtira pa ba? Kurakot managot!”, na layong papanagutin at hamunin ang mga tiwaling opisyal at kompanya na patuloy na nakikinabang sa industriya ng pagmimina.

Binigyang-diin din ni Garganera na bagama’t mayaman ang bansa sa mineral tulad ng nickel, hindi napapakinabangan ng mga Pilipino ang yaman ng pagmimina, dahil ang mga benepisyo ay napupunta sa ibang bansa tulad ng China at Japan.

Bilang tugon, isinusulong ng ATM ang Alternative Minerals Management Bill (AMMB) na layong palitan ang Philippine Mining Act of 1995 upang paigtingin ang pananagutan, transparency, at patas na pagbabahagi ng kita mula sa likas na yaman.

Bagama’t umaasa si Garganera sa suporta ng ilang mambabatas sa Kongreso at Senado, aminado siyang kailangan pa rin ng mas malawak na koalisyon at suporta ng publiko upang maisulong ang ganap na reporma.

“Ang pinaka-epektibong paraan para isulong natin ‘yung care for our common home ay sa local level. So, together with our parish, with the Social Action Center, and the very active voice of our bishops in the diocese… The voice of the church na very inspiring coming from Laudato Si’ and the active citizenship ng mga tao, walang choice ang isang local government unit kundi makinig. Ang laki po talaga ng role ng Laudato Si’ and the church, and the pastoral work and the leadership ng mga church at ng faith-based organizations,” saad ni Garganera.

Pahalagahan ang kultura at pangangalaga ng mga katutubo sa kalikasan

 12,659 total views

Hinimok ni Calapan Bishop Moises Cuevas, incoming chairman ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines–Episcopal Commission on Indigenous Peoples, ang mamamayan na makiisa sa adhikain ng mga katutubong sa pagtatanggol ng kanilang karapatan sa lupaing ninuno at pangangalaga sa kalikasan.

Sa pagninilay sa pagdiriwang ng Indigenous Peoples’ Sunday sa Sto. Nino Cathedral, Calapan City, Oriental Mindoro, inihalintulad ni Bishop Cuevas ang isinagawang Lakad-Padyak para sa Katutubo at Kalikasan sa isang paglalakbay ng pananampalataya, isang konkretong paraan ng pagpapahayag ng tiwala, pag-asa, at pagkilos tungo sa pagkakaisa at katarungan..

“Ang paglalakad ay tanda ng pananampalataya sapagkat ang taong lumalakad ay umaasa kahit hindi pa nakikita ang dulo ng daan… Ang pagpadyak ay tanda ng pagkilos at pagpupunyagi sapagkat bawat pag-ikot ng gulong ay hakbang ng pagtityaga kahit paakyat o mabigat na daan. Kaya ang Lakad-Padyak ay larawan ng ating buhay-pananalig—pananampalatayang kumikilos,” ayon kay Bishop Cuevas.

Binigyang-diin ng obispo na bagama’t ang mga katutubo ang pangunahing tagapangalaga ng kalikasan, sila rin ang higit na naaapektuhan ng kawalang-katarungan dulot ng pagmimina at iba pang mapaminsalang proyekto.

Ibinahagi rin ni Bishop Cuevas na nananatiling mabagal ang proseso ng pagbibigay ng Certificate of Ancestral Domain Title (CADT), na sa Occidental Mindoro na lamang ay umabot pa ng dalawang dekada bago tuluyang maibigay, habang milyon-milyong ektarya ng lupaing ninuno ang patuloy na nalalagay sa panganib.

Tinukoy ng obispo ang paalala ng yumaong si Pope Francis sa Laudato Si’ na kilalanin at pahalagahan ang kultura at pananampalataya ng mga katutubo na itinuturing ang lupa bilang banal na pamana at kaloob ng Diyos.

Ipinaliwanag din ng susunod na pinuno ng CBCP-ECIP na ang isinagawang paglalakbay ng mga katutubo mula Batangas patungong Boracay Island at Oriental Mindoro ay hindi lamang kilos-protesta kundi makapropetang paglalakbay na nagdadala ng panawagan at pag-asa.

“It’s prophetic, not protest… Sa bawat hakbang sa paglakad, at sa bawat ikot ng gulong sa pagpadyak, dala po ‘yung panawagan. Tayo po ay humihiyaw na sana ay mag-alingawngaw—ipagtanggol ang lupaling ninuno, itaguyod ang karapatan ng mga katutubo, at isulong ang makakalikasang kaunlaran,” giit ni Bishop Cuevas.

Nanawagan si Bishop Cuevas sa simbahan at sambayanan na maging simbahang nakikilakbay, nakikinig, at kumikilos para sa katarungan, kapayapaan, at pangangalaga ng kalikasan.

“Ito ang ating tugon. Ito ang tinig na nagbibigay pag-asa. Ito ang pananampalatayang kumikilos—ang Lakad-Padyak para sa Katutubo at Kalikasan,” saad ni Bishop Cuevas.

Indigenous peoples,mayroong “sound theology” kaysa mga lider ng bansa

 25,090 total views

Binigyang-diin ni Bontoc-Lagawe Bishop Valentin Dimoc na bago pa man dumating ang mga panlabas na impluwensiya, matagal nang isinasabuhay ng mga katutubo ang mga turo ng Panginoong Hesus, lalo na ang diwa ng paglilingkod.

Inihalintulad ng obispo ang buhay ng mga katutubo sa halimbawa ni Kristo na “hindi naparito upang paglingkuran, kundi upang maglingkod.”

Ang pahayag ay bahagi ng pagninilay ni Bishop Dimoc, na siya ring chairman ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines–Episcopal Commission on Indigenous Peoples (CBCP-ECIP), sa Banal na Misa na pinangunahan ni Calapan Bishop Moises Cuevas sa Sto. Niño Parish, Roxas, Oriental Mindoro, bilang pagtanggap sa mga delegado ng Lakad-Padyak para sa Katutubo at Kalikasan na nagsimula pa sa Boracay island sa Aklan.

Our Lord Jesus Christ said that He came not to be served, but to serve… He served, and this is the life of the indigenous peoples. Bago pa ‘yung impluwensya sa labas na masama, ay isinabuhay na ng mga katutubo ang paglilingkod,” ayon kay Bishop Dimoc.

Binigyan diin ng obispo na mayroong “sound theology” ang mga katutubo sapagkat hindi nila ginagamit ang Diyos upang makapanakit o gumawa ng masama sa kapwa.

Iginiit ni Bishop Dimoc na hindi katulad ng mga corrupt na lider ng bansa ay ipinapakita ng mga katutubo nila ang pananampalataya hindi lamang sa salita kundi sa gawa—sa pagtutulungan, paggalang sa buhay, at pangangalaga sa kalikasan.

“Because God is good, God demands they should also be good. Higit na mapalad ang mga nakikinig sa salita ng Diyos at tumutupad nito,” saad ng obispo.

Ibinahagi rin ni Bishop Dimoc, na isang katutubong Ifugao, ang pagiging payak ng pamumuhay ng mga katutubo, na mahalagang paalala sa makabagong panahon kung saan unti-unting nawawala ang ganitong asal dahil sa mapaminsalang impluwensya ng materyalismo at labis na pagnanais sa kaginhawahan.

Iginiit ng obispo na ang ganitong uri ng pamumuhay ay dapat tularan ng lipunan ngayon sapagkat sa pagiging simple natatagpuan ang tunay na kalayaan, kalusugan, at kapayapaan ng puso.

Kailangang ma-highlight ang buhay at kultura ng mga katutubo. Nandoon ang salita ng Diyos—hindi lang ito binabasa kundi isinasabuhay. It is already applied and visible in their way of life,” ayon kay Bishop Dimoc.

Ayon sa National Commission on Indigenous Peoples (NCIP), tinatayang nasa 17 milyon ang bilang ng mga katutubo sa Pilipinas na binubuo ng mahigit 110 ethnolinguistic groups.

Sa kabila ng mahalagang ambag sa pangangalaga ng kalikasan at sa pagpapanatili ng kulturang Pilipino, patuloy pa ring humaharap ang mga katutubo sa iba’t ibang hamon tulad ng pang-aagaw ng lupaing ninuno, pagmimina, militarisasyon, diskriminasyon, at kakulangan sa maayos na edukasyon at serbisyong panlipunan

Pagkilos para sa indigenous peoples, apela ng simbahan sa mga Pinoy

 13,405 total views

Nanawagan si Fr. Edwin Gariguez, kura paroko ng Good Shepherd Parish sa Victoria, Oriental Mindoro at Social Action Director ng Apostolic Vicariate of Calapan, ng pagkakaisa at pagkilos para sa kapakanan ng mga katutubong Pilipino sa pagdiriwang ng Indigenous Peoples Sunday.

Mula sa lalawigan ng Mindoro, ang lupain ng mga katutubong Mangyan, ipinahayag ni Fr. Gariguez ang pakikiisa ng Simbahan sa mga katutubo at ang panawagan na patuloy na itaguyod ang kanilang mga karapatan.

Tinukoy ng pari ang kahalagahan ng pagtatanggol sa karapatan ng mga Mangyan sa kanilang lupaing ninuno, na itinuturing na salalayang buhay o pinagmumulan ng pagkatao, pagkakakilanlan, at kabuhayan.

Nawa ang pagdiriwang na ito ay maging patuloy na hamon para sa ating simbahan, para sa ating bayan, upang patuloy na makilakbay sa buhay ng mga kapatid nating katutubo lalo’t higit sa patuloy nating pagsisikap na maisulong ang kanilang karapatan lalo’t higit sa lupaing ninuno na kanilang salalayang buhay,” pahayag ni Fr. Gariguez sa panayam ng Radyo Veritas.

Binigyang-diin din ni Fr. Gariguez na ang diwa ng pagdiriwang ay dapat magbunsod ng pagkilos upang makamit ng mga katutubo ang tunay na kaginhawahan, dignidad, at katarungan.

Ginugunita ang Indigenous Peoples Sunday tuwing ikalawang Linggo ng Oktubre bilang pagkilala sa ambag, kultura, at karapatan ng mga katutubong pamayanan sa bansa.

Kaisa po tayo sa pagsusulong ng karapatan at ng tunay na kaginhawahan ng buhay para sa mga katutubong Pilipino,” dagdag ni Fr. Gariguez.

Batay sa tala ng Philippine Statistics Authority (PSA) noong 2020, tinatayang mahigit 195,000 ang mga Mangyan sa buong isla ng Mindoro, na binubuo ng pitong pangunahing pangkat–ang Iraya, Alangan, Tau-buid, Tadyawan, Bangon, Buhid, at Hanunoo, habang sa pinakatimog na bahagi ng isla ay matatagpuan ang Ratagnon, na kilalang may halong lahi sa mga kalapit na Bisaya o Cuyonon.

Nananatiling hamon para sa mga Mangyan ang pagkuha ng titulo para sa tinatayang 40,000 ektaryang lupaing ninuno sa buong isla ng Mindoro, dahil marami pa sa mga pangkat nito ang nasa proseso pa lamang ng aplikasyon para sa kani-kanilang Certificate of Ancestral Domain Title (CADT).

Magugunita noong 2010 ay ginawaran ni dating Pangulong Benigno Aquino III ng CADT ang mga pangkat ng Hanunoo, Gubatnon, at Ratagnon, habang noong 2022 nama’y natanggap ng mga Tadyawan at Tau-buid ang kanilang CADT, ang kauna-unahang mga katutubong pamayanan sa Oriental Mindoro na nakatanggap ng ganitong pagkilala mula sa National Commission on Indigenous Peoples (NCIP).

Kaligtasan ng mananampalataya, tiniyak ng mga Diyosesis sa Mindanao

 36,848 total views

Patuloy na tinitiyak ng mga diyosesis sa Mindanao ang kaligtasan ng kanilang mga kawan matapos ang magnitude 7.6 na lindol sa Davao Region na sinundan ng malalakas na aftershocks.

Sa panayam ng Radyo Veritas kay Fr. Orveil Andrade, Director ng Diocesan Social Action ng Mati, ibinahagi ng pari na malaki ang pinsala sa mga tahanan at gusali malapit sa coastal areas ng Manay, Davao Oriental, kung saan tatlong simbahan at dalawang kapilya ang napinsala at isa ang nasawi matapos mabagsakan ng gumuhong pader.

“Ang Manay talaga ang maraming damage na bahay kasi doon ang epicenter,” ayon kay Fr. Andrade.

Agad namang nagtungo si Mati Bishop Abel Apigo sa bayan ng Baganga upang personal na mabisita ang mga parokyang naapektuhan ng malakas na pagyanig.

Tiniyak ni Bishop Apigo ang pakikiisa at pananalangin ng Simbahan para sa mga biktima ng lindol.

“We need to pray harder,” ayon kay Bishop Apigo.

Samantala, sinabi ni Cagayan de Oro Archbishop Jose Cabantan na kasalukuyan silang nagsasagawa ng CaBuSTaMPro Clergy Assembly sa arkidiyosesis nang maramdaman ang pagyanig.

Ipinagpapasalamat ni Archbishop Cabantan sa panginoon na ligtas ang lahat ng mga paring nakibahagi sa pagtitipon.

“Okay ra mi, kalooy sa Dios (Ayos lang kami, sa awa ng Diyos),” pahayag ni Archbishop Cabantan sa panayam ng Radyo Veritas.

Tiniyak din ni Surigao Bishop Antonieto Cabajog na walang naitalang pinsala sa mga gusali at mamamayan sa buong Diyosesis ng Surigao.

“God is good! No worries for us in the entire diocese. No reported damage to life and property,” saad ni Bishop Cabajog.

Nagbigay muli ng ulat si Bishop Cabajog pasado alas-siyete kagabi, matapos maramdaman ang malakas at bahagyang matagal na magnitude 6.9 aftershock na nagmula pa rin sa Davao Oriental.
Una namang ibinahagi ni Kidapawan Bishop Jose Colin Bagaforo na naramdaman din sa Cotabato ang pagyanig, at agad niyang ipinag-utos ang assessment sa mga simbahan at kumbento upang masuri ang posibleng pinsala dulot ng lindol.

Samantala, ipinaalala ng Caritas Philippines sa publiko na manatiling alerto, unahin ang kaligtasan, at sama-samang manalangin para sa katatagan ng mga pamilyang nasalanta ng lindol.
Ayon sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS), naitala ang magnitude 7.6 na lindol sa Manay, Davao Oriental dakong alas-9:43 ng umaga noong October 10, 2025, na naramdaman din sa iba’t ibang bahagi ng Mindanao.

Matatandaan noong 2019, tatlong magkakasunod na lindol din ang yumanig sa rehiyon ng Mindanao sa parehong buwan ng Oktubre.

Caritas Philippines, nagpahayag ng pakikiisa sa mga naapektuhan ng lindol sa Mindanao

 25,111 total views

Nagpahayag ng pakikiisa ang Caritas Philippines sa mga pamayanang naapektuhan ng malakas na lindol na tumama sa ilang bahagi ng Mindanao, partikular sa Davao Oriental.

Ayon sa pahayag ng humanitarian arm ng CBCP, patuloy nilang binabantayan ang sitwasyon at nakikipag-ugnayan sa mga diyosesis sa mga apektadong lugar upang matukoy ang agarang pangangailangan at mga posibleng tulong na maipagkakaloob.

“Our national team is closely monitoring the situation and coordinating with our partner dioceses in the affected areas to assess immediate needs and potential support interventions,” pahayag ng Caritas Philippines.

Hinimok ng Caritas Philippines ang publiko na manatiling alerto, unahin ang kaligtasan, at sama-samang manalangin para sa proteksyon at katatagan ng mga pamilyang nasalanta ng lindol.

Batay sa mga ulat, ilang tahanan, gusali, simbahan, at kalsada ang nagtamo ng pinsala sa iba’t ibang bahagi ng Davao Region matapos ang 7.6 magnitude na lindol na yumanig sa baybayin ng Davao Oriental.

Patuloy naman ang paalala ng PHIVOLCS sa publiko hinggil sa posibleng epekto ng mga aftershock at banta ng tsunami.

Para sa mga nais magpaabot ng tulong, maaaring makipag-ugnayan kina Caritas Philippines Executive Director Fr. Carmelo “Tito” Caluag, Humanitarian Program Head Jeanie Curiano, o Program Coordinator Ava Guardian.

Para sa karagdagang impormasyon, maaaring bisitahin ang official Facebook page ng Caritas Philippines.

Pamahalaan at mamamayan, hinimok ng Obispo na makiisa sa “Renew Mindoro” campaign

 27,262 total views

Nanawagan si Calapan, Oriental Mindoro Bishop Moises Cuevas na pagtibayin ang pagkakaisa ng Simbahan, pamahalaan, at mamamayan sa pagsusulong ng renewable energy bilang hakbang tungo sa makatao at makakalikasang kinabukasan para sa Mindoro.

Ayon kay Bishop Cuevas, ang paggamit ng renewable energy ay hindi lamang usapin ng kuryente, kundi karapatan ng bawat mamamayang mamuhay sa liwanag na abot-kaya, makatao, at napapanatili.

Ginawa ng obispo ang panawagan sa paglulunsad ng “REnew Mindoro” campaign, na naglalayong isulong ang ganap na paglipat ng isla tungo sa paggamit ng renewable energy.

“If we move collectively as the Church, local governments, civil society, communities, and Indigenous Peoples, Mindoro can truly become an island of light – powered by the sun and wind, not by fossil fuels. Light for everyone, not just for a few. And light that reflects a faith in action,” pahayag ni Bishop Cuevas.

Batay sa ulat ng Center for Energy, Ecology, and Development (CEED), malaki ang kakayahan ng isla ng Mindoro sa renewable energy na tinatayang aabot sa 35,000 megawatts (MW), malayo sa 108 MW na kasalukuyang demand ng isla.

Ayon sa CEED, pinakamura pa rin ang kuryenteng mula sa renewable sources na nasa 5-7 piso kada kilowatt hour (kWh), kumpara sa hanggang 23 piso kada kWh mula sa langis.

Sinabi naman ni CEED Deputy Executive Director, Atty. Avril de Torres na malinaw sa mga datos na ang renewable energy, tulad ng solar at wind power, ang pinakaepektibong tugon sa matagal nang suliranin sa kuryente ng Mindoro.

“Renewables are more affordable, reliable, and sustainable. Political will from the government, and the empowerment and leadership of communities are the key to a power development plan that unlocks renewables for all Mindoreños,” ayon kay de Torres.

Patuloy na pinalalakas ng Simbahan ang pagtataguyod sa malinis at napapanatiling enerhiya bilang konkretong tugon sa Laudato Si’ ng yumaong Papa Francisco, na naglalayong pangalagaan ang kalikasan at itaguyod ang katarungang panlipunan, lalo na para sa mga pinakamahihirap na apektado ng krisis sa klima.

Writ of Kalikasan, isasampa sa mining companies sa Davao Oriental

 16,685 total views

Iginiit ni Catholic Bishops’ Conference of the Philippines President, Kalookan Bishop Pablo Virgilio Cardinal David ang pagsasampa ng Writ of Kalikasan laban sa mga kumpanya ng minahan sa Davao Oriental.

Kaugnay ito sa malawakang nickel mining operation ng Riverbend Consolidated Mining Corporation at Arc Nickel Resources, Inc. sa Banaybanay, Davao Oriental na nagdulot na ng malawakang pinsala sa mahigit 200 ektaryang lupain at mga ilog sa lugar.

Ayon kay Cardinal David, dapat managot ang mga kumpanyang responsable sa pagkalason ng mga ilog ng Mapagba at Pintatagan, dahil sa mga kemikal na nagmumula sa pagmimina.

“What happened in Banaybanay, Davao Oriental is not just an environmental accident—it’s a crime against the community and creation itself… Heavy rains simply revealed what was already wrong—massive siltation, careless overburden disposal, and weak safeguards that allowed waste materials to overflow into vital waterways,” pahayag ni Cardinal David.

Kinilala ng kardinal ang hakbang ni Governor Nelson Dayanghirang, Sr. sa pagpapahinto ng operasyon ng pagmimina, ngunit iginiit na hindi ito sapat, bagkus dapat kasuhan at papanagutin ang mga may kinalaman sa mapaminsalang proyekto.

Sinabi ni Cardinal David na karapatan ng mga apektadong mamamayan na makamit ang katarungan para sa nawalang malinis na tubig, kabuhayan, at dangal ng kanilang lupain.

Kaya naman binigyang-diin ng pinuno ng mga obispo ng Pilipinas ang pagsasampa ng Writ of Kalikasan upang tunay na maipagtanggol ang karapatan ng bawat mamamayan para sa patas at malusog na kapaligiran.

“A Writ of Kalikasan should be filed against these companies… The mining operators must be held liable for the ecological damage they have caused and compelled to rehabilitate what they have destroyed,” giit ni Cardinal David.

Tiniyak din ni Cardinal David na bukas ang simbahan, sa pamamagitan ng Access to Justice Ministry, upang tulungan ang mga naapektuhan sa Banaybanay.

Hinimok ng kardinal ang mga mamamayan na makipag-ugnayan kay Mati Bishop Abel Apigo, punong pastol ng diyosesis na nakasasakop sa Davao Oriental, upang maiparating ang suporta ng simbahan sa mga naapektuhan.

“Suspend, sue, and hold them accountable — for the sake of our common home,” saad ni Cardinal David.

Franciscans, nanawagan ng pagkilos para sa kalikasan, katarungan, kapayapaan at pagbabalik-loob

 15,514 total views

Nanawagan ang Order of Friars Minor (Franciscans) – Philippines ng pagkilos para sa pangangalaga sa kalikasan, katarungan, kapayapaan, at pagbabalik-loob sa Ebanghelyo, kasabay ng pagdiriwang sa Kapistahan ni San Francisco ng Assisi.

Ayon kay OFM Minister Provincial Fr. Lino Gregorio Redoblado, natatangi ang pagdiriwang ngayong taon dahil kasabay ng Jubilee of Hope ng Simbahan, ay ang pagtatapos ng sentenaryo ng Canticle of the Creatures, at ang pagsisimula ng paghahanda para sa ikawalong sentenaryo ng Transitus o pagpanaw ni San Francisco sa 2026.

“These significant events call us to gratitude, reconciliation, and renewed commitment to the Gospel,” pahayag ni Fr. Redoblado.

Binigyang-diin ni Fr. Redoblado na kahit lumipas na ang pandemya, nananatili ang pinsala ng kahirapan at kawalan ng tiwala, lalo na dahil sa katiwalian na umuubos sa pondong dapat nakalaan para sa mahihirap.

Tinukoy ito ng pari bilang “spiritual leprosy of indifference” o pagiging manhid sa pagdurusa ng kapwa.

“As Franciscans, we are called to solidarity with the poor, to transparent stewardship of resources, and to courageous denunciation of corruption. Our fraternal life must be a sign that honest service and shared poverty are not only possible but joyful,” ayon sa pari.

Kaugnay nito, tinukoy din ni Fr. Redobaldo ang mga digmaan at alitan sa loob at labas ng bansa, gayundin sa pamilya at pamayanan.

Paalala ng pari na katulad ni San Francisco na tumawid sa hanay ng mga kaaway upang maghandog ng kapayapaan, hamon sa bawat Kristiyano na magsimula ng pagkakasundo sa pamamagitan ng pag-uusap at pagpapatawad.

Dagdag pa rito, hinimok ng pinuno ng mga Franciscano sa Pilipinas ang lahat na isabuhay ang ekolohikal na pagbabalik-loob at maging tagapagtanggol ng kalikasan at mahihirap.

Katulad ni San Francisco na umawit ng papuri sa Diyos kahit sa gitna ng karamdaman, paanyaya ni Fr. Redoblado na maging saksi rin ng pag-asa kay Kristo sa pamamagitan ng paggagamot ng sugat, pagbubuo ng kapayapaan, at pagkalinga sa sangnilikha.

“Let us renew our commitment to live as pilgrims of hope, healing wounds, reconciling enemies, and caring for creation,” tagubilin ni Fr. Redoblado.

CBCP-ECEA at NCCP, nanawagan ng pagkilos sa katarungan, pananagutan at pangangala sa kalikasan

 35,919 total views

Nanawagan ang Catholic Bishops’ Conference of the Philippines – Episcopal Commission on Ecumenical Affairs (CBCP-ECEA) at ang National Council of Churches in the Philippines (NCCP) ng pagkilos para sa katarungan, pananagutan, at pangangalaga sa kalikasan, kasabay ng pagtatapos ng Season of Creation 2025

Sa pinagsanib na pahayag na “Peace with Creation: A Call for Justice, Accountability, and Ecological Integrity”, binigyang-diin ng dalawang institusyon na ang tunay na kapayapaan ay makakamtan lamang kung may katarungan at integridad sa ugnayan ng tao, kalikasan, at Diyos.

Anila, hindi maikakaila ang lumalalang krisis na kinakaharap ng bansa—mula sa pagbabago ng klima, pagkasira ng kalikasan, hanggang sa matinding pinsala ng katiwalian.

“The prophet Isaiah paints a vivid picture of a world devastated by injustice and the fractured relationship between humanity and God. This is a picture that resonates with the Philippines today,” pahayag ng CBCP-ECEA at NCCP.

Nabanggit sa pahayag na ayon sa World Risk Index, tatlong taon nang itinuturing ang Pilipinas bilang pinakamapanganib na bansa sa mga sakuna.

Mariing iginiit ng CBCP-ECEA at NCCP na ang katiwalian ay hindi lamang sumisira sa ekonomiya kundi naglalagay din sa panganib sa buhay ng mahihirap at mga bulnerableng sektor.

Sinabi pa ng magkatuwang na samahan na ang pondong dapat sana’y ginagamit para sa disaster risk reduction at climate adaptation ay nauuwi sa maling proyekto at pansariling interes.

“It is a call to reflect on our stewardship of God’s gifts and to seek justice, transparency, and care for the poorest, most vulnerable and most marginalized,” giit ng magkatuwang na organisasyon.

Kasabay nito, nanawagan ang CBCP-ECEA at NCCP ng mahigpit na pananagutan sa lahat ng sangkot sa katiwalian, lalo sa mga proyektong pangkapaligiran at imprastruktura na dapat sana’y nakatutulong sa kaligtasan ng mamamayan.

Hinikayat din ng dalawang institusyon ang lahat ng Kristiyanong denominasyon at simbahan na magkaisa sa pagsusulong ng mabuting pamamahala, katarungan, at ekolohikal na integridad.

“This pursuit is not optional—it is a Christian and ecumenical responsibility,” saad ng pahayag.

Clinica Diocesana de la Nuestra Señora de la Paz y Buen Biaje, pinasinayaan ni Bishop Santos

 26,539 total views

Pinasinayaan ng Diyosesis ng Antipolo ang Clinica Diocesana de la Nuestra Señora de la Paz y Buen Biaje sa International Shrine of Our Lady of Peace and Good Voyage o Antipolo Cathedral.

Pinangunahan ni Bishop Ruperto Santos ang Banal na Misa at ang pagtatalaga sa mga volunteer doctors at dentists na tumugon sa panawagan ng paglilingkod upang mag-alay ng talento at panahon nang walang bayad para sa mga nangangailangan.

Ayon kay Bishop Santos, ang klinika ay nagsisilbing ministeryo ng awa at tanda ng pananampalatayang isinasabuhay sa pamamagitan ng pagmamahal at pagkalinga.

“Here, medical and dental services will be offered gratis et amore—freely and with love. No cost, no condition, only compassion. It is a ministry of mercy, a labor of love, a testament to what faith in action truly looks like,” pahayag ni Bishop Santos.

Nagpasalamat din ang obispo sa mga volunteers at benefactors na naging katuwang upang maisakatuparan ang proyekto, na itinuturing na tahanan ng kapayapaan at paghilom para sa buong pamayanan.

Bukas ang Clinica Diocesana tuwing Linggo, at maghahatid ng libreng serbisyong medikal at dental para sa lahat ng nangangailangan.

“To our community: this is your home, your refuge, your place of peace and restoration. May this clinic be a living prayer. May every touch be a blessing. May every healing be a hallelujah,” ayon kay Bishop Santos.

Scroll to Top